چند وقتي است که درگيرِ کار پايان نامه و چند مقاله هستم. چيزهاي زيادي در طي اين مدت ياد گرفتم. آموختم که رعايت کردن اخلاق علمي چقدر مشکل است. چقدر مشکل است که نخواهي سر خودت و ديگران کلاه بگذاري و تحقيق شرافت مندانه اي انجام دهي. چقدر مشکل است از قوانين نانوشته اي که لازمه ي يک تحقيق سالم است پيروي کني. راستي آيا قوانيني وجود دارد که محقق را ملزم به رعايت اخلاق علمي کند؟ يا اينکه هر کسي بنا بر ميل خودش عمل مي کند؟ طرح پايان نامه ي يکي از دوستانم تدوين قوانين شرافت مندي علمي در ايران است. نه تنها در ايران بلکه در بسياري از کشورها چنين قوانيني وجود ندارد. لذا لازم است چنين قوانيني تدوين شود تا محققين ملزم به رعايت آن باشند.
اما چرا اين مسائل را مطرح کردم؟ يکي از پرسشنامه هايي که بايد در تحقيقم به کار بگيرم، پرسشنامه ي سبک هويت (ISI-6G) است. اين پرسشنامه توسط آقاي ... ... به فارسي ترجمه و در اصفهان اعتبار يابي و هنجار يابي شده است. وقتي پرسشنامه را مرور کردم متوجه اشتباهات فاحشي شدم که نتوانستم در مقابلش سکوت کنم. قابل توجه خوانندگان بايد عرض کنم اين پرسشنامه مخصوص دانش آموزان دبيرستاني است و آقاي ..... نيز اين پرسشنامه را در دانش آموزان دبيرستاني اجرا کرده بود. اما يکي از سوالات پرسشنامه اين بود:«از زمان جواني مي دانستم مي خواهم چه کاره شوم». آيا اين اشتباه فاحش و اشتباهاتي از اين دست که در پرسشنامه کم نبود، اعتبار نتايج تحقيق ايشان را زير سوال نمي برد؟ برخي از اشتباهات ايشان در نحوه ي ارجاع پايان متني بود. توجه شما را به يکي از ارجاعات ايشان جلب مي کنم:«Development Psychology, 23, 292- 297». آقاي .... اگر اين منبع يک مجله است، عنوان مقاله کجاست؟ نويسنده ي مقاله کيست؟ در چه سالي به چاپ رسيده است؟ من به عنوان يک خواننده، اگر بخواهم به اين منبع دسترسي داشته باشم به کجا بايد مراجعه کنم؟
اينها همه رعايت نکردن اخلاق علمي، بي احترامي به خواننده و در نظر نگرفتن حقوق آزمودني است. و از همه آزار دهنده تر اينکه، اين مقاله در يکي از مجلات تخصصي معتبر (مجلهي مطالعات تربيتي و روانشناسي دانشگاه فردوسي) هم به چاپ رسيده است. البته اگر بشود نام چنين مجله اي را معتبر گذاشت.
اما چرا اين مسائل را مطرح کردم؟ يکي از پرسشنامه هايي که بايد در تحقيقم به کار بگيرم، پرسشنامه ي سبک هويت (ISI-6G) است. اين پرسشنامه توسط آقاي ... ... به فارسي ترجمه و در اصفهان اعتبار يابي و هنجار يابي شده است. وقتي پرسشنامه را مرور کردم متوجه اشتباهات فاحشي شدم که نتوانستم در مقابلش سکوت کنم. قابل توجه خوانندگان بايد عرض کنم اين پرسشنامه مخصوص دانش آموزان دبيرستاني است و آقاي ..... نيز اين پرسشنامه را در دانش آموزان دبيرستاني اجرا کرده بود. اما يکي از سوالات پرسشنامه اين بود:«از زمان جواني مي دانستم مي خواهم چه کاره شوم». آيا اين اشتباه فاحش و اشتباهاتي از اين دست که در پرسشنامه کم نبود، اعتبار نتايج تحقيق ايشان را زير سوال نمي برد؟ برخي از اشتباهات ايشان در نحوه ي ارجاع پايان متني بود. توجه شما را به يکي از ارجاعات ايشان جلب مي کنم:«Development Psychology, 23, 292- 297». آقاي .... اگر اين منبع يک مجله است، عنوان مقاله کجاست؟ نويسنده ي مقاله کيست؟ در چه سالي به چاپ رسيده است؟ من به عنوان يک خواننده، اگر بخواهم به اين منبع دسترسي داشته باشم به کجا بايد مراجعه کنم؟
اينها همه رعايت نکردن اخلاق علمي، بي احترامي به خواننده و در نظر نگرفتن حقوق آزمودني است. و از همه آزار دهنده تر اينکه، اين مقاله در يکي از مجلات تخصصي معتبر (مجلهي مطالعات تربيتي و روانشناسي دانشگاه فردوسي) هم به چاپ رسيده است. البته اگر بشود نام چنين مجله اي را معتبر گذاشت.
مرسی خیلی مفید بود
پاسخحذف